ทำไมสัตว์ไม่ต้องกินอาหารสุขภาพก็สุขภาพดีได้ ?
ตอนที่ 1 ทำไมมนุษย์ต้องกินวิตามินซี
เคยสงสัยไหมครับ ทำไมสัตว์ต่างๆไม่ต้องมีใครมาบอกว่า อะไรคืออาหารสุขภาพ ทำไมมนุษย์ต้องมีนักโภชนาการมาบอกว่า อะไรควรกิน อะไรไม่ควรกิน
ทำไมเรากินมั่วๆ ไปอาจจะเสี่ยงที่จะขาดวิตามิน
คำตอบแบบ ย่อสุด สั้นสุด คือ
เพราะทุกวันนี้เราไม่ได้กินอาหารในรูปแบบธรรมชาติกันแล้ว แต่ถ้าอยากเข้าใจมากขึ้น อ่านต่อด้านล่างเลยครับ
.
.
ร่างกายของมนุษย์วิวัฒนาการมาให้ต้องการอาหารหลากหลาย จึงจะมีสุขภาพดี เช่น เราต้องการวิตามิ C วิตามิน A เราต้องการแมกนีเซียม เราต้องการแคลเซียม และอื่นๆอีกมากมาย แล้วสารอาหารเหล่านี้ก็ไม่ค่อยจะรวมกันอยู่ในที่เดียวกัน เราจึงต้องกินอาหารที่หลากหลาย ที่มาจากทั้งพืชและสัตว์
.
.
แต่สัตว์หลายชนิดสามารถที่จะกินอาหารซ้ำๆได้ โดยไม่ต้องกลัวว่าจะป่วยเป็นโรคขาดสารอาหารอะไร หมาเราให้กิน ข้าวกับเนื้อสัตว์ทุกวัน ทุกวัน มันก็ไม่ป่วยเป็นโรคลักปิดลักเปิด จากการขาดวิตามินซี โคอาล่ากินแต่ใบยูคาลิปตัสอย่างเดียวก็ไม่ป่วยเป็นโรคขาดโปรตีน
ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น ??
แน่นอนครับ ทั้งหมดนี้มันมีประวัติศาสตร์ มีที่มา หรือ
มันมีคำอธิบายทางวิวัฒนาการ ลองมาดูตัวอย่างกันสักหน่อยนะครับ
————————————————————————
เริ่มต้นด้วยวิตามิน C
ตอนที่ 1 ทำไมมนุษย์ต้องกินวิตามินซี
.
.
สัตว์กินเนื้อทั้งหมดสามารถที่จะกินเนื้อ โดยไม่ต้องกินผักผลไม้ แต่ก็ไม่ขาดวิตามิน C ที่เป็นเช่นนั้น เพราะสัตว์ส่วนใหญ่เกือบทั้งโลก สามารถสร้างวิตามิน C ได้เองจากตับ มีสัตว์ในโลกเพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่สร้างวิตามิน C ไม่ได้ และส่วนใหญ่ของสัตว์ประเภทนี้ จะเป็นลิงไพรเมตทั้งหลาย ซึ่งก็รวมไปถึง ลิงที่เรียกตัวเองว่า มนุษย์ ด้วย
.
.
ถ้าสัตว์ทั้งหลายสร้างวิตามิน C เองได้ แล้วทำไมลิงไพรเมต จึงเสียความสามารถนี้ไป ? เราไม่มีกลไกนี้ในร่างกายหรือ?
.
.
เมื่อนักวิทยาศาสตร์ไปศึกษาพันธุกรรมของสัตว์ทั้งหลายที่สร้างวิตามิน C ได้ เพื่อดูว่า ยีน ไหนที่ทำให้สัตว์สร้าง วิตามิน C ได้ แล้วหันกลับมาดูว่า มนุษย์มี ยีน เหล่านั้นไหม ปรากฎว่า มนุษย์ก็มียีนเหล่านั้นเช่นกัน
เพียงแต่ว่า ยีนนี้ กลายพันธุ์จนมันไม่สามารถทำงานได้ปกติอีกต่อไป
หน้าที่ของยีนนี้คือ เป็นยีนที่ใช้สำหรับสร้างเอนไซม์ตัวนึง ที่มีชื่อว่า L-gulonolactone oxidase (ไม่ต้องสนใจจำก็ได้ครับ) ซึ่งจำเป็นสำหรับการสร้างวิตามิน C ภาพทั้งหมดจึงชัดขึ้นว่า เมื่อหลายล้านปีที่แล้ว คงจะมีการกลายพันธุ์เกิดขึ้นในยีนตัวนี้
.
.
หลังจากนั้นมา ลูกหลานที่มาจากลิงตัวนั้น หรือลิงกลุ่มนั้น จึงไม่สามารถสร้าง วิตามิน C ได้
.
.
แต่มันก็นำไปสู่คำถาม ที่น่าสงสัยมากว่า
ถ้าการกลายพันธุ์นั้นทำให้สร้างวิตามิน C ไม่ได้
แต่เรารู้ว่า การขาดวิตามิน C มันเป็นผลเสียกับร่างกาย คือ ทำให้ตายได้
แล้วการกลายพันธุ์นี้จึงถูกคัดเลือกมาได้
ลิงที่มีการกลายพันธุ์ก็น่าจะไม่แข็งแรง ป่วย หรือตายตั้งแต่อายุน้อยๆ
ลิงที่มีการกลายพันธุ์นี้ ไม่น่าจะอยู่รอด จนเติบโต
ไปแย่งอาหาร แย่งสืบพันธุ์ ลิงที่ไม่มีกลายพันธุ์
.
.
คำตอบที่น่าจะเป็นไปได้ดูเหมือนว่ามีแค่กรณีเดียวคือการกลายพันธุ์นี้ ไม่นำไปสู่ผลเสียใดๆเลย เพราะว่า อาหารที่ลิงเหล่านี้กินมีวิตามินซีมากพอ จนแม้ว่าร่างกายจะสร้างไม่ได้ ก็ไม่มีผลเสียอะไร
.
.
ดังนั้นลิงที่สร้างวิตามิน C ไม่ได้ จึงไม่เสียเปรียบลิงที่สร้างได้ การคัดเลือกตามธรรมชาติ จึงไม่กำจัด ลิงกลายพันธุ์ออกไป
.
.
ที่น่าสนใจอีกอย่างคือ สัตว์ที่สร้างวิตามิน C ไม่ได้ ก็วิวัฒนาการต่อเนื่องไปอีก เพื่อให้สามารถดูดซึมวิตามิน C จากทางเดินอาหารได้ดี เมื่อเทียบกับ สัตว์ที่สร้างวิตามิน C ได้เอง ซึ่งแสดงให้เห็นว่า เมื่อยีนหนึ่งเสียการทำงานไป ร่างกายจึงพยายามชดเชยด้วยการปรับอีกระบบนึงให้ทำงานมากขึ้นเพื่อมาทดแทน
และนั่นก็คือ ประวัติศาสตร์ที่อธิบายว่าทำไมมนุษย์จึงต้องกินวิตามินซีให้พอเพียงตลอดเวลา
————————————————————————
ในอดีต สมัยที่มนุษย์ทั่วโลกยังกินอาหารจากธรรมชาติ ที่ไม่ได้แปรรูปมาก คือ อาหารที่คนยุคหินมองแล้วพอจะเดาได้ว่ามันคืออะไร
(จินตนาการว่า มนุษย์ยุคหินมองโดนัท หรือปาท่องโก๋ มนุษย์หินคงงงว่ามันเป็นสัตว์หรือว่ามันเป็นพืช)
.
.
มนุษย์ส่วนใหญ่ก็ยังพอจะหาวิตามิน C กินได้พอเพียง ต่อมาเมื่อชาวยุโรปเริ่มเรียนรู้ที่จะเดินทางด้วยเรือไปยิงดินแดนห่างๆไกล ที่ต้องอยู่บนเรือกันเป็นเดือนๆ คือนานจนไม่มีอาหารสดและผักผลไม้กิน
ชาวเรือจึงเริ่มป่วยเป็นโรคประหลาดที่ ปัจจุบันเรารู้ว่าเกิดจากการขาดวิตามิน C หรือโรค Scurvy
.
.
และยิ่งในเวลาต่อมา เมื่อโลกเข้าสู่ยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม อาหารที่มนุษย์กินก็ถูกแปรรูปเพื่อให้ขนส่ง และวางขายในซูเปอร์มาร์เกตได้นานขึ้น ซึ่งในกระบวนการแปรรูปนี้ สารอาหารจำนวนมากรวมถึงวิตามิน C ก็ถูกทำลายไป ทำให้อาหารเหล่านี้มีสารอาหารน้อยกว่าอาหารที่อยู่ในรูปธรรมชาติ
และทั้งหมดนี้ก็คือ คำอธิบายว่าทำไมมนุษย์เราจึงต้องการวิตามิน C แต่สัตว์จำนวนมากไม่จำเป็นต้องกินวิตามิน C
.
.
แต่วิตามิน C เป็นแค่ตัวอย่างแรกเท่านั้น
ในตอนหน้า ผมจะอธิบายถึงสารอาหารหรือวิตามินอื่นที่ร่างกายมนุษย์ ต้องได้รับจากภายนอก แต่สัตว์อื่นไม่จำเป็นแต่จะเป็นเรื่องอะไรนั้น
ติดตามกันต่อไปนะครับ (จริงๆยังคิดอยู่ว่าเรื่องต่อไปจะเล่าเรื่องไหนดี)
————————————————————————
(ปิดท้ายด้วยโฆษณา)
ถ้าใครชอบเรื่องราววิทยาศาสตร์เกี่ยวกับร่างกายแบบนี้นะครับ แนะนำอ่านหนังสือหลายเล่มที่ผมเขียน เช่น เรื่องเล่าจากร่างกาย 500 ล้านปีของความรัก เพื่อนเก่าที่หายสาบสูญ ฯลฯ
สามารถเลือกซื้อออนไลน์ได้ที่ลิงก์
https://bit.ly/2EnsQbQ
